Nadmiar obowiązków sprawia, że mamy wszystkiego dość. Stajemy się poddenerwowani, zniechęceni i emocjonalnie wyczerpani. Nie inaczej jest z naszymi dziećmi, które na domiar złego nie wiedzą, jak odnaleźć się w tym chaosie. W odróżnieniu od dorosłych nie rozumieją wszystkich swoich odczuć, nie wiedzą z czym mogą być powiązane i co ważniejsze, jak się z nimi uporać. Zwykły odpoczynek fizyczny, mimo że niezwykle ważny, nie rozwiąże problemów, które z czasem będą się nawarstwiać. Aby do tego nie dopuścić i nauczyć pociechę regularnego uporządkowywania emocji, należy zapoznać je z technikami treningu uważności.
Trening uważności i jego zalety
- Pomaga kształtować odporność emocjonalną, a także uczy dziecko samoregulacji emocji. Dzięki temu nauczy się racjonalnego myślenia nawet w obliczu emocjonalnej burzy, a w przyszłości nie dopuści, aby “rządziły nim emocje”, wpływając na podejmowane decyzje.
- Dzięki mindfulness dziecko poznaje siebie i swoje uczucia. Potrafi nazwać emocje, zaklasyfikować je jako “pożądane i niepożądane”, a co za tym idzie, radzić sobie z nimi.
- Dziecku łatwiej koncentrować się na pozytywnych aspektach każdej sytuacji. Dzięki temu nie skupia się na porażce, a na tym, aby wyciągnąć z niej lekcję. Oprócz tego nie pozwala, aby przygnębienie czy smutek wpłynęły na jego poczucie własnej wartości.
- Redukuje stres, którego szkoła może dostarczyć w nadmiarze. Dzieci mierzą się nie tylko z samym systemem edukacji, ale również stoją w obliczu społecznych dylematów i nowych relacji.
- Ułatwia skoncentrowanie się na danej czynności i poprowadzeniu jej od początku do końca.
- W przypadku dzieci nadpobudliwych ruchowo trening uważności będzie wspierał ich wyciszenie, co przełoży się na funkcjonowanie w szkole np. na siedzenie w ławce, czy cierpliwie wykonywanie zadań nauczyciela.
- Dziecko łatwiej dostrzega swoje granice i stopniowo je poszerza. Świadome swoich mocnych stron, będzie wiedziało jaką drogą podążyć, aby wyrównać istniejące braki (wiedzy lub umiejętności).
- Trening uważności wpływa korzystnie na kreatywność i nieszablonowe podejście do zadań.
- Dziecko potrafi cieszyć się chwilą, doceniając nawet krótki moment radosnego doświadczenia. Dorośli często zatracają tę umiejętność co prowadzi do frustracji.
- Mindfulness jest dobrym rozwiązaniem na problemy z koncentracją u dzieci. Wspiera również umiejętność szybkiego powrotu do wykonywanej czynności (niepotrzebne jest ponowne wdrażanie się np. po przerwie).
- Trening uważności wspiera obniżanie poziomu lęków, stresów i obaw. Ponieważ pociecha rozumie swoje odczucia, łatwiej jej zlokalizować przyczyny, które je wywołują, a co za tym idzie, może dążyć do ich eliminacji.
- Wspiera trening pamięci słuchowej u dzieci, która rzutować będzie na postępy i wyniki w nauce.
- Obniża poziom agresywnych zachowań i wspiera umiejętność nie siłowego rozwiązywania problemów. Dzieci najczęściej dają upust agresji i złości w wyniku trudnych lub traumatycznych przeżyć, dlatego w obliczu takich sytuacji mindfulness może być traktowane zarówno jako środek zaradczy i profilaktyczny.
Powyższe wypunktowania nie stanowią pełnej listy zalet mindfulness, ale jej zdecydowaną czołówkę. Warto jednak podkreślić, jak regularne i indywidualne dostosowanie treningu uważności do dziecka może wpływać na nie na “dłuższą metę”.
Regularne treningi to lepsze efekty
To naturalne, że im częściej ćwiczymy czy trenujemy tym stajemy się lepsi w danej dziedzinie. Nie inaczej jest z kształtowaniem swojej osobowości, uczuć i emocji. Czego zatem można się spodziewać po dłuższym praktykowaniu mindfulness wśród najmłodszych? Zdecydowanie wpłynie to na psychoedukację dziecka i pogłębienie jego odczuwalności takich emocji jak empatia, zrozumienie, tolerancja i wyrozumiałość. Dzieci, które ćwiczą trening uważności dostrzegają szerszy obraz sytuacji, dzięki czemu łatwiej im rozwiązać konflikty czy nieporozumienia. Stają się bardziej otwarte na otoczenie, a także z łatwością przychodzi im komunikowanie własnych potrzeb.
Całość korzyści, a także wspólne treningi z rodzicami przełoży się na wzajemne relacje z opiekunami. Jest to szczególnie ważne w okresie szkolnym. Dlaczego? Dziecko w tym wieku musi sprostać nowym wyzwaniom, doświadczeniom i reakcjom. Przyjacielskie i swobodne relacje z rodzicem dają mu poczucie bezpieczeństwa, a także dają swobodę opowiadania swoich przeżyć. Dzięki temu rodzic aktywnie uczestniczy w życiu dziecka, stając się jego doradcą i powiernikiem – nie z musu czy wychowania, ale chęci.
Dodatkowo mindfulness może być niezwykle pomocny u dzieci ze spektrum autyzmu. W ich przypadku pójście do szkoły czy obcowanie w szkolnym środowisku wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami i trudnościami. Regularny trening uważności działa antystresowo i będzie wspierał praktykowanie zachowań społecznych, a także wspierał zerwanie z rutynowością działania charakterystycznym dla zaburzenia.
Trening uważności i trener
Kolejną zaletą mindfulness jest to, że sam możesz stać się trenerem. Korzystając ze specjalistycznych opracowań, przygotowanych przez pedagogów i psychologów w łatwy sposób możesz wprowadzić elementy treningu uważności w życie codzienne. A co w przypadku, gdy nie wiesz, czy na pewno robisz wszystko dobrze? Możesz skorzystać z pomocy zewnętrznych placówek, które prowadzą zajęcia dla dzieci. Istotne jest jednak, aby grupa do której trafi Twoja pociecha była ujednolicona wiekowo, a sam grafik zajęć uwzględniał umiejętności i potrzeby swoich podopiecznych.
Oprócz tego coraz więcej szkół wprowadza mindfulness jako formę dodatkowych zajęć, co stanowi wygodną alternatywę dla codziennych domowych treningów. Więcej wskazówek i informacji znajdziesz w jednym z poprzednich naszych artykułów: Mindfulness w szkole – jak możesz pomóc swojemu dziecku w nauce?
Bibliografia:
- Mindfulness w szkole – jak możesz pomóc swojemu dziecku w nauce?, Wydawnictwo Forum Media.
- Mindfulness dla dzieci – Co powinieneś wiedzieć o ćwiczeniach uważności?, Wydawnictwo Forum Media.
- Mindfulness for Kids: 30 Fun Activities to Stay Calm, Happy, and In Control, Tłumaczenie Joanna Sugiero.
- Co to jest mindfulness i dlaczego należy uczyć go dzieci?
- Uważność w szkole, trening uważności dla dzieci, młodzieży, nauczycieli i rodziców, Magdalena Kasprzyk.
- Trening koncentracji i trening uważności dla dzieci, Workbook ćwiczenia dla dzieci i rodziców, Marta Gargas.
