Relaksacja u dzieci antidotum na bunt?
Zacznijmy od tego, że bunt 2-latka musi nastąpić i nie należy go tłumić(!). Zaburzanie naturalnych procesów będzie wiązało się z nagromadzeniem emocji i problemów, które będą rzutować na dalszym rozwoju dziecka. Warto jednak mieć bunt pod kontrolą i pokazać dziecku, jak to robić. Dzięki temu będzie mogło rozwijać samoświadomość emocjonalną oraz ćwiczyć kompetencje społeczne. Oprócz tego panowanie nad emocjami wesprze kondycję fizyczną dziecka i jego zdrowie. Nadmiar emocji, stresów, lęków czy niepokoju wiąże się ze stanami zapalnymi organizmu i jego przeciążeniem.
Skoro określiliśmy, dlaczego warto kontrolować bunt, to teraz zwróćmy uwagę jak wygląda on w praktyce.
Bunt dwulatka wiąże się z mocnym akcentowaniem swojej autonomii, niezależności i nadużywaniem słowa nie. Okres buntu jest także mocno uzależniony od osobowości i charakteru dziecka, a nawet może na nie oddziaływać. To właśnie z tego powodu, do tej pory grzeczne i współpracujące maleństwo nagle staje się hałaśliwe, “roszczeniowe” (chce tu i teraz) i ciężko mu spełniać rodzicielskie prośby. Więcej o buncie dwulatka i jak sobie z nim poradzić przedstawiono w bliźniaczym magazynie, Małe Charaktery, zatytułowanym: Bunt 2 latka – jak sobie z nim poradzić?
Jedną z kluczowych podpowiedzi, było włączenie do codziennych czynności mindfulness.
Trening uważności – krótka relaksacja dla dzieci
Trening uważności to skupianie się na doświadczaniu chwili oraz analizowaniu emocji, jakie jej towarzyszą. Umożliwia to świadome obserwowanie świata, otoczenia i samego siebie. Mindfulness ułatwia znalezienie rozwiązań, bo przymusza nas do chwili oddechu, wytchnienia, a co za tym idzie wpływa korzystnie na całościowe funkcjonowanie organizmu i myśli. W przypadku dzieci jest tak samo. Rozwijający się maluch jest żądny poznawania świata, wszystko go pasjonuje, interesuje. Chce niejako brać garściami z życia, tylko… jego garście są na to jeszcze zbyt małe, by w pełni kontrolować wszystkie bodźce. Efektem tego jest wzmożone rozdrażnienie, dekoncentracja i frustracja (tak, dwulatki też potrafią być sfrustrowane niepowodzeniami i zakazami). Ingerencja ze strony rodziców i chęć pomocy, nie zawsze jest przez niego akceptowana, a to dodatkowo nakręca spiralę emocji.
Zamiast momentalnie reagować na poczynania malucha, lepiej jest włączyć do codzienności metody, które będą wyhamowywać emocjonalne gejzery. Mindfulness w przypadku dwulatka to głównie relaksacja w domu.
Trening uważności dla dwulatka – przykłady ćwiczeń
Dzieci najchętniej się uczą i poznają otoczenie poprzez zabawę. Z wyciszaniem się jest podobnie, zwłaszcza jeśli mówimy o tak małych dzieciach, które nie potrafią zbyt długo (lub wcale) usiedzieć w miejscu. Trening uważności w praktyce może się wiązać z kreatywną zabawą. Na przykład przygotuj ścieżkę smaków lub zapachów! Przygotuj ulubione owoce lub warzywa dziecka, albo takie które potrafi już nazwać – niektóre dwulatki potrafią już konstruować proste zdania, podczas gdy inne mają opóźnioną mowę. Bez względu jednak na to w jakiej grupie jest Twoje dziecko, ćwiczenie to będzie ćwiczyć uważność.
Gdy masz już potrzebne składniki, poproś dziecko by powąchało każdy z nich i mocno zaciągnęło się zapachem. Pozwoli to wydłużać jego umiejętność skupienia uwagi i zwracania uwagi na szczegóły, które sprzyjają wyciszaniu. To samo ćwiczenie możesz wykonać poprzez smakowanie potraw i wspólne zastanawianie się z dzieckiem: jaki smak ma ta pomarańcza? Jest słodka czy kwaśna?
POLECAMY
Innym przydatnym i atrakcyjnym ćwiczeniem dla dwulatka będzie zabawa w dotknij i zgadnij! Zasłoń oczy maluchowi i podawaj mu do ręki różne przedmioty. Niech skupi na nim swój dotyk i przeanalizuje co trzyma w dłoni. Podawaj na początek znane mu przedmioty, stopniowo podnosząc poziom trudności o te nieznane. Pozwoli to regularnie wydłużać moment dziecięcego skupienia.
A co możemy podpowiedzieć dla dzieci, do których pasuje określenie “żywe srebro”? Zabawa Jak szybko bije moje serce może być dobrym pomysłem. Weź stoper i poproś dziecko by przez 30 lub 60 sekund szybko i energicznie podskakiwało. Następnie, gdy stoper zapika, niech szybko usiądzie i położy rękę na sercu. Niech skupi się na tym jak walące pod wpływem tempa serce zaczyna powoli zwalniać do stabilnego rytmu, a jeśli potrafi liczyć, niech dodatkowo liczy ilość jego uderzeń.
Pamiętaj, że aby wyciszyć dziecko wykorzystując techniki mindfulness nie potrzeba wymyślnych pomocy dydaktycznych, zabawek czy sprzętów. Piękno treningu uważności wiąże się z jego prostotą i szerokim zastosowaniem. Jeśli zależy Ci na różnorodności ćwiczeń lub precyzyjnym dostosowaniu ich do potrzeb pociechy, nie musisz obawiać się, że w pewnym momencie skończą Ci się pomysły – skorzystaj z gotowych opracowań, które konstruowali specjaliści. Wiele ze scenariuszy zajęć kierowanych jest do rodziców, a co za tym idzie są napisane prostym i przystępnym językiem. Jeśli nie wiesz, którą z licznych propozycji wybrać by była najpraktyczniejsza, zapraszamy do Księgarni Literka, gdzie zapewne odnajdziesz to czego potrzebujesz.
Bunt to tylko początek…
Treningu uważności nie obejmują bariery i granice wieku. Im wcześniej zaczniesz, tym szybciej dasz swojemu dziecku możliwość na lepsze zarządzanie swoją emocjonalnością. Bunt dwulatka jest jednak dobrym momentem na wprowadzenie pewnych elementów mindfulness. Dlaczego? Bo jeszcze kilka etapów buntu przed Wami. Dodatkowo dziecko na każdym kroku napotyka wyzwania, które mogą rozregulowywać je emocjonalnie. Pójście do żłobka, przedszkola czy na nowy plac zabaw są dla malucha niezwykłym, emocjonalnym doświadczeniem. Mindfulness ułatwia dziecku szybko rozróżniać swoje nastroje i dostrzegać samopoczucie emocjonalne osób wokół niego, a to sprzyja komunikacji.
Oczywiście trening uważności nie jest jedyny sposobem na radzenie sobie z emocjami i ich uporządkowaniem. Daje jednak ku temu lepszy start i lepsze możliwości. Pozwoli dziecku też wrócić na odpowiedni tor samoanalizy emocjonalnej, tuż po “wybuchu uczuć”. Przyda mu się to na każdym etapie życia i przy każdej relacji.
Na sam koniec powiedzmy o jeszcze jednej zalecie treningu uważności podczas buntu dwulatka. Ponieważ ten stara się być coraz bardziej niezależny, rodzice w oczach malucha mogą zacząć być postrzegani jako osoby, które chcą mu w tym przeszkodzić i utrudnić realizację nowych celów. To przekłada się na jego relację z nimi. Dwulatek, który do tej pory chętnie się przytulał, nagle wcale nie ma na to ochoty, a na widok zbliżającego się rodzica może zmarszczyć brwi. Oczywiście wiesz z czego to wynika i nie czujesz się urażony z tego powodu, ale warto zadbać, by maluch pozbył się stworzonych przez samego siebie uprzedzeń.
Budowanie relacji z dzieckiem dzięki wspólnym treningom mindfulness umocni waszą szczególną więź, a efekty tego będą widoczne przez lata. Nie wahaj się zatem uczestniczyć w zabawach i ćwiczeniach – doświadczaj, analizuj i smakuj razem z dzieckiem, a bunt dwulatka zdecydowanie minie szybciej i będzie delikatniejszy w skutkach!
Bibliografia:
- Czym jest mindfulness, Violetta Halliday.
- Programy nauczania uważności dla dzieci i młodzieży – z perspektywy szkolnictwa polskiego, Anna Dębska, Barbara Jacennik.
- Mindfulness as meditation on education: facts and myths, Stanisław Radoń.
- Mindfulness – trening uważności sposobem na spokojne i zrelaksowane dziecko, Wydawnictwo Forum Media.
- Mindfulness dla najmłodszych – jak uczyć dzieci uważności? Katarzyna Kazimierowska
- Mindfulness dla dziecka, czyli zabawa w spokojny umysł, Wioleta Stolarska.
- Scenariusz zajęć „Uwaga skupiona na oddechu”, Wydawnictwo Forum Media.
- Mindfulness dla dzieci w 10 minut, Maura Bradley, tłumaczenie: Marzenna Rączkowska
