Korzyści nauki z użyciem technik uważności
1. Zwiększona koncentracja
Pierwsza i najbardziej oczywista korzyść płynąca z zastosowania technik uważności w procesie nauki to zwiększona koncentracja. Dzieci, które praktykują uważność, potrafią lepiej skupić się na zadaniu, co przekłada się na efektywniejsze przyswajanie wiedzy. Nauka staje się łatwiejsza, a rozproszenia, które wcześniej przeszkadzały, zaczynają tracić na sile.
2. Redukcja stresu
Techniki uważności pomagają w sposób znaczący zmniejszyć poziom stresu. Dzieci stosujące techniki uważności uczą się, jak radzić sobie z napięciem oraz jak zrelaksować umysł i ciało. Redukcja tych czynników niesie za sobą realne przełożenie na podniesienie wyników w nauce i codziennym funkcjonowaniu.
3. Zwiększenie empatii i współczucia
Kolejną korzyścią stosowania technik uważności jest rozwijanie empatii i zrozumienia dla innych. Dzieci, które stosują uważność, wykazują większą wrażliwość na emocje i odczucia innych, co przekłada się na lepsze relacje międzyludzkie. Ta umiejętność jest nie tylko cenna w życiu codziennym, lecz także w kontekście edukacji, gdzie współpraca i zrozumienie dla innych są kluczowe.
4. Poprawa pamięci i kreatywności
Praktyka uważności ma również pozytywny wpływ na pamięć i kreatywność. Praktyka uważności zwiększa świadomość otoczenia oraz wewnętrznych myśli i uczuć. Ta zwiększona świadomość może pomóc w zauważaniu nowych pomysłów lub połączeń, które mogą prowadzić do twórczych rozwiązań. Uważność uczy dzieci akceptować ich myśli i uczucia bez oceny. Taka akceptacja prowadzi do większego otwarcia się na nowe pomysły i podejścia, co jest kluczowe dla bycia kreatywnym.
POLECAMY
Sprawdź również: Co daje mindfulness dzieciom w wieku szkolnym?
Wyniki badań naukowych na temat efektywności uważności w nauce
Dr Patricie Jennings z University of Virginia w USA zbadała, jak praktyka uważności wpływa na efektywność nauki u dzieci w wieku szkolnym.
Dr Jennings przeprowadziła badanie w szkole podstawowej, gdzie nauczyciele wprowadzili ćwiczenia uważności do codziennych lekcji. Ćwiczenia te obejmowały techniki, takie jak skupienie na oddechu, świadome słuchanie czy praktykowanie uważności podczas jedzenia.
Wyniki były zdumiewające. Po roku praktykowania uważności, dzieci wykazały znaczną poprawę w poziomie koncentracji i zaangażowaniu w naukę. Widoczne było zmniejszenie objawów stresu. Nauczyciele zauważyli także poprawę w zachowaniu uczniów, co przełożyło się na lepszą atmosferę w klasie.
Jednym z najbardziej interesujących przypadków była historia 10-letniej Mai. Przed rozpoczęciem praktykowania uważności Maja miała problemy z koncentracją, a jej wyniki w nauce były poniżej średniej. Po wprowadzeniu ćwiczeń uważności nauczyciele zauważyli, że Maja stała się bardziej zaangażowana w naukę, jej oceny poprawiły się a poziom odczuwanego przez nią napięcia i stresu znacznie się obniżył.
| Dr. Jennings w swoim badaniu podkreśla jednak, że uważność nie jest magicznym rozwiązaniem na wszystko. Jest narzędziem, które pomaga dzieciom lepiej radzić sobie z wyzwaniami, zarówno edukacyjnymi, jak i osobistymi. Dzięki uważności dzieci uczą się, jak skupić uwagę, jak radzić sobie ze stresem i jak być obecnym w danym momencie. |
Kolejne badanie dokumentujące wpływ technik uważności na efektywność nauki przeprowadzone zostało w Wielkiej Brytanii na University of Oxford w 2018 roku.
Badanie obejmowało grupę 300 uczniów w wieku 11-14 lat, którzy zostali podzieleni na dwie grupy. Pierwsza grupa uczestniczyła w regularnych zajęciach, podczas gdy druga grupa dodatkowo wprowadziła do swojej rutyny techniki uważności. Przez 8 tygodni grupa druga praktykowała codziennie ćwiczenia uważności, takie jak skupienie na oddechu, słuchanie dźwięków otoczenia czy świadome jedzenie.
Po tym okresie przeprowadzono testy mające na celu ocenę koncentracji, pamięci, kreatywności oraz poziomu stresu uczniów. Okazało się, że grupa, która praktykowała techniki uważności, osiągnęła znacznie lepsze wyniki.
Uczniowie byli nie tylko bardziej skoncentrowani i mniej podatni na stres, lecz także lepiej przyswajali materiał i byli bardziej kreatywni. Co więcej, nauczyciele zauważyli poprawę w zachowaniu tych uczniów – byli bardziej uważni, spokojni, a ich relacje z rówieśnikami poprawiły się.
Jedno z najbardziej poruszających świadectw pochodziło od 13-letniej uczennicy, która przyznała, że techniki uważności pomogły jej radzić sobie z problemami w domu i skupić się na nauce. Dziewczynka powiedziała: "Zawsze miałam problemy z koncentracją. Myśli o problemach w domu zawsze przeszkadzały mi w nauce ale kiedy zaczęłam praktykować uważność, nauczyłam się odrzucać te rozpraszające myśli i skupić się na tym, co jest tu i teraz. Moje oceny poprawiły się i czuję, że jestem szczęśliwsza".
Te badania to tylko dwa z wielu przykładów, które pokazują, jak techniki uważności przyczyniają się do poprawy efektywności nauki u dzieci. Warto zatem wprowadzić ją do codziennej rutyny zarówno w domu, jak i w szkole.
Wykorzystanie uważności w innych obszarach nauki
Praktyka uważności zapewne przyda się w nauce języków obcych, gdzie skupienie uwagi na wymowie, gramatyce czy słownictwie jest kluczowe. Może też pomóc w nauce gry na instrumencie, gdzie konieczna jest szczególna koncentracja i koordynacja. Ogólnie rzecz biorąc, uważność może być stosowana i pomocna w zdobywaniu nowych umiejętności i poszerzaniu kompetencji tak u dzieci jaki i u dorosłych.
Sprawdź również: Mindfulness w przedszkolu – jak urozmaicić zajęcia z dziećmi?
Uważność w praktyce: przykłady ćwiczeń naukowych
Uważność nie jest jedynie teoretycznym pojęciem, lecz praktyczną umiejętnością, którą można, a nawet trzeba ćwiczyć. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji ćwiczeń, które pomogą wprowadzić uważność do codziennych rutyn edukacyjnych.
1. Ćwiczenia Oddechowe
Podstawową techniką uważności są ćwiczenia oddechowe. Polegają one na skupieniu uwagi na procesie oddychania, na świadomości każdego wdechu i wydechu. Taka praktyka pozwala uspokoić umysł i skoncentrować się na obecnym momencie, co jest niezwykle korzystne podczas nauki. Dziecko powinno siedzieć w spokojnym miejscu, zamknąć oczy i skupić się na swoim oddechu. Każdy wdech i wydech powinien być zauważony i świadomie doświadczony. Poproś dzieci, aby zamknęły oczy i skupiły się na swoim oddechu. Powinny zwrócić uwagę na to, jak powietrze wchodzi i wychodzi z ich nosa lub ust. Mogą również skupić się na ruchach ich brzucha podczas oddychania. Ten proces pomaga zwiększyć koncentrację.
2. Uważne jedzenie
Uważność można praktykować również podczas posiłków – to tzw. mindful eating. To technika, która polega na skoncentrowaniu uwagi na procesie jedzenia. Zauważenie różnych smaków, zapachów i konsystencji jest kluczowym elementem tej techniki. Podczas posiłku, zachęć dzieci do skupienia się na smaku, zapachu, teksturze i kolorze jedzenia. Powinny one jeść powoli i zwracać uwagę na każdy kęs. To ćwiczenie pomaga dzieciom być bardziej uważnymi podczas jedzenia i może pomóc w budowaniu zdrowszych nawyków żywieniowych. Uważne jedzenie poza treningiem koncentracji może być też świetną zabawą dla całej rodziny.
3. Uważne słuchanie
To ćwiczenie polega na skupieniu uwagi na dźwiękach w otoczeniu. Dziecko powinno usiąść w cichym miejscu i skupić się na dźwiękach, które dobiegają z otoczenia. Może to być śpiew ptaków, szum wiatru, czy dźwięki samochodów na ulicy. Możesz też wykorzystać mały dzwonek lub bębenek. Poproś dzieci, aby zamknęły oczy i skupiły się na dźwięku. Po uderzeniu w dzwonek lub bębenek, dzieci powinny słuchać, aż dźwięk całkowicie zaniknie. Tego typu ćwiczenia pomagają zrozumieć, jak wiele bodźców dociera do nas niezauważonych, co sprzyja rozwijaniu umiejętności koncentracji.
4. Spacer uważności
Spacer uważności to technika ćwiczenia mindfulness, która polega na skupieniu się na doświadczeniach chwili obecnej podczas spaceru. Idź na spacer z dzieckiem i poproś je, aby zwróciło uwagę na wszystko, co widzi, słyszy i czuje. Możecie zatrzymać się, aby dokładnie przyjrzeć się liściom, kamieniom czy owadom. Ten rodzaj ćwiczenia pomaga dzieciom być bardziej obecnymi i uważnymi w swoim otoczeniu.
Podsumowanie
Zastosowanie technik uważności nie tylko pomaga dzieciom zrozumieć i lepiej przyswoić materiał szkolny, lecz także pozytywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne.
|
Wykorzystując metody uważności, możemy zwiększyć koncentrację, redukować stres, poprawić pamięć, kreatywność, a także zwiększyć empatię u naszych dzieci. |
Wdrażając ćwiczenia z uważności do życia naszych dzieci, uczymy je jak skupić uwagę na obecnym momencie, co jest niezmiernie cenną umiejętnością w dzisiejszym, pełnym bodźców świecie. Warto zatem abyśmy jako rodzice i nauczyciele, rozwijali i wspierali tę umiejętność każdego dnia. Być może właśnie dzięki uważności dzieci będą mogły rozwinąć swój pełny potencjał edukacyjny.
Pamiętaj, że najlepszym sposobem na nauczenie dzieci uważności jest dawanie dobrego przykładu. Jeśli będziesz praktykować uważność na co dzień, Twoje dzieci zaczną naśladować Twoje zachowania. Korzystając z technik uważności, możemy pomóc naszym dzieciom nie tylko lepiej się uczyć, ale także lepiej żyć a to jest z pewnością cel, do którego dążymy wszyscy.
