Spis treści:
- Pamięć u małych dzieci a pamięć u dzieci w wieku szkolnym.
- Czy umiejętność zapamiętywania można wyćwiczyć u dziecka?
- Co poprawia koncentrację i pamięć u dzieci?
- Mindfulness – Sposób na dobrą pamięć!
- Memory dotykowe – Ćwiczenie na pamięć u dzieci.
PAMIĘĆ U MAŁYCH DZIECI A PAMIĘĆ U DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Umysł małego człowieka jest niczym wielka księga, w której znajdziemy mnóstwo czystych jeszcze kartek. Dzieci już od pierwszego oddechu uczą się życia i chłoną informacje płynące z otoczenia. Jak właściwie przebiega proces zapamiętywania u małych dzieci? Myślałeś kiedyś o tym? Czy wiesz, że u najmłodszych dzieci mamy do czynienia z tak zwaną pamięcią mimowolną? Jest to automatyczne przyswajanie informacji, docierających z otoczenia i zapamiętywanie ich bez zaangażowania woli dziecka i celowego działania. Umysł małego człowieka jest po prostu otwarty na wiedzę i nowe informacje o świecie, ale przyswajanie tej wiedzy jest nieświadome i mimowolne. Tak zostaliśmy ,,zaprogramowani’’, aby po urodzeniu nasz umysł wykorzystał pamięć mimowolną do mechanicznego gromadzenia cennych (i tych mniej przydatnych) informacjiJ. Ten rodzaj pamięci nazywany jest często ,,nieświadomym uczeniem się’’ i całkiem trafnie. Bo czy każdy zapamiętany wyraz jest zrozumiały przez dwulatka a zapamiętany tekst ulubionej zagranicznej piosenki będzie dla małej artystki jasny w przekazie?
Pamięć mimowolna nie opuści nas do końca życia, ale na szczęście wraz z rozwojem i wejściem w wiek przedszkolny, w główce kilkulatka zaczyna działać drugi rodzaj pamięci, tej, która jest niezbędna do świadomego uczenia się i celowego zapamiętywania. Mowa o pamięci dowolnej, która związana jest ze świadomym koncentrowaniem się na konkretnej treści lub czynności, zaangażowaniem woli oraz z umiejętnością logicznego myślenia. Ale pamięć dowolna to nie tylko świadome i celowe sterowanie naszą pamięcią, lecz także umiejętne stosowanie skutecznych technik ułatwiających zapamiętywanie.
CZY UMIEJĘTNOŚĆ ZAPAMIĘTYWANIA MOŻNA WYĆWICZYĆ U DZIECKA?
Mniej więcej od trzeciego roku życia dziecko wchodzi w etap kształtowania się pamięci dowolnej. A najcudowniejsze jest to, że my dorośli możemy skutecznie pomóc dziecku rozwijać pamięć dowolną oraz zaznajamiać go ze wspomnianymi technikami. To wszystko przyczynia się do tego, że nauka jest przyjemniejsza, a zapamiętywanie łatwiejsze. Niestety czasami rodzicom wydaje się, że umiejętność zapamiętywania faktów i nowych informacji to wrodzona cecha człowieka. Albo ją masz, albo nie i musisz radzić sobie na inne sposoby. Nic bardziej mylnego.
Umysł młodego człowieka jest bardzo plastyczny, a co najważniejsze – gotowy na korzystne zmiany i rozwój! Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to doskonały czas na ćwiczenie pamięci z dzieckiem – zarówno tej słuchowej, jak i wzrokowej. Ćwiczenia na pamięć najczęściej przyjmują formę zabawy, dlatego czasami zapraszając malucha do wspólnej aktywności i rozrywki, sami nie wiemy, że właśnie dołożyliśmy cenną cegiełkę w ćwiczeniu pamięci potomka i wzmacnianiu jego umiejętności.
CO POPRAWIA KONCENTRACJĘ I PAMIĘĆ U DZIECI?
Co sprzyja pamięci dziecka, a jakie czynniki zaburzają tę cenną umiejętność?
POLECAMY
MINDFULNESS – SPOSÓB NA DOBRĄ PAMIĘĆ!
Powrót do szkoły po długich i pełnych atrakcji wakacjach lub feriach zimowych to niemałe wyzwanie dla każdego starszaka i ucznia. Po tygodniach beztroski, nieograniczonej zabawy i swobody pora wytężyć umysł i zdobyć nową wiedzę. To wcale nie jest takie proste. Sam z pewnością wiesz, jak ciężko po błogim urlopie i wczasach przestawić się na zupełnie inny (czytaj intensywny umysłowo) tryb w pracyJ. Poranne pobudki, codzienne obowiązki, a w przypadku dzieci szkolnych – odrabianie prac domowych.
W całym tym natłoku obowiązków i czynności do wykonania nigdy nie zapominaj o pielęgnowaniu emocji dziecka i uważnym doświadczaniu teraźniejszości. Dostrzeganie istoty chwili, przy jednoczesnym oczyszczeniu umysłu i ciała z nagromadzonego napięcia, stresów i natłoku myśli z pewnością zaowocuje w przyszłości. I to wcale nie tak dalekiej, bo wyciszony emocjonalnie, uważny i skupiony młody człowiek, to człowiek otwarty na wiedzę i gotowy do zapamiętania nowych informacji. Połącz rozwój funkcji poznawczych mózgu ze świetną zabawą! Mindfulness oferuje rodzicom konkretne narzędzia, dzięki którym mogą wraz z dziećmi ćwiczyć pamięć i koncentrację. A poniżej jeden z uwielbianych przez dzieci przykładów.
MEMORY NIECO INACZEJ – DOSKONAŁE ĆWICZENIE NA PAMIĘĆ U DZIECI
Znasz grę w memory? Na pewno znasz J. To genialna rozrywka, do której nie trzeba namawiać domowników – szczególnie tych najmłodszych. Jednak każda atrakcja, powtarzana wielokrotnie może ostudzić nieco zapał graczy. Nie pozwól, aby w zabawę wkradła się monotonia. Zaproś dziecko do wspólnego tworzenia kart. Może to być memory dotykowe, które oprócz pamięci i koncentracji rozwija również zmysł dotyku.
Inną propozycją są memory, w których nie wystarczy znaleźć pary, ale dodatkowo w skupieniu i koncentracji należy znaleźć trzy małe różnicie na obrazkach. Czasami trzeba się naprawdę mocno wysilić i pogłówkować, bo różnice nie są widoczne na pierwszy rzut oka. Dziecko świetnie się bawi, bo rozwiązywanie zagadek, to coś, co dzieciaki lubią najbardziej! Tylko Ty rodzicu wiesz, co tak naprawdę kryje się za tą wspólną zabawą, a są to: ćwiczenie pamięci, spostrzegawczości, koncentracji uwagi i uważności. Cały pakiet cennych umiejętności w jednej talii kart.
Bibliografia:
- I. Sikorska ,,Trening koncentracji. Jak rozwijać uwagę i pamięć dziecka’’, Wydawnictwo Edukacyjne, 2018.
- J. Kabat-Zinn ,,Praktyka uważności dla początkujących’’, czarna Owca, Warszawa 2021.
- D. Penman, M. Williams, ,,Mindfulness. Trening uważności’’, Edgard, 2014.
- C. P. Roman, J.R. Albertson-Wren, ,,Mindfulness dla dzieci. Poczuj radość, spokój i kontrolę’’, SENSUS, 2020.
