Mindfulness dla dzieci z ADHD

Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj nasz artykuł: "Twój partner ma ADHD - co robić?"

Mindfulness ADHD 

ADHD to skrót od angielskiego "Attention Deficit Hyperactivity Disorder", co w polskim tłumaczeniu oznacza "zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi". Jest to zaburzenie neurobiologiczne, które objawia się trudnościami w koncentracji uwagi, nadmierną aktywnością ruchową oraz impulsywnością. ADHD jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń u dzieci. 

Jakie są główne objawy ADHD u dzieci? 

• Problemy z koncentracją i uwagą 
• trudności z dokończeniem zadań, 
• częste zapominanie o codziennych czynnościach i obowiązkach, 
• łatwe rozpraszanie uwagi przez bodźce zewnętrzne, problemy z organizacją zadań, 
• nadpobudliwość, 
• niezdolność do siedzenia w miejscu, wiercenie się, 
• częste mówienie lub wydawanie dźwięków, gdy jest to nieodpowiednie, 
• skakanie, bieganie i wspieranie się w sytuacjach, w których nie jest to oczekiwane, 
• Impulsywność, 
• trudności z oczekiwaniem na swoją kolej, 
• przerwanie innym, odpowiadanie zanim pytanie zostanie dokończone, 
• częste podejmowanie działań bez zastanowienia nad konsekwencjami. 

Leczenie ADHD to złożony proces, oparty na wielowymiarowym podejściu, integrującym metody terapii behawioralnej, psychologicznej oraz interwencji farmakologicznej. Podczas gdy leki oddziałują na poziomie neurobiologicznym, modyfikując działanie neuroprzekaźników i tym samym łagodząc objawy ADHD, terapia skupia się na wsparciu dziecka w rozwijaniu kompetencji niezbędnych do radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami, zarządzania własnymi reakcjami oraz budowania konstruktywnych relacji z rówieśnikami i dorosłymi.  

Warto podkreślić, że choć specjalistyczna interwencja jest kluczowa w terapii, to środowisko rodzinne odgrywa fundamentalną rolę w procesie adaptacji i rozwoju dziecka z ADHD. Jak zatem w ramach domowego środowiska efektywnie wspierać dziecko? Odpowiedzią może być praktyka mindfulness, czyli trening uważności. To narzędzie, które nie tylko pomaga dziecku w skupieniu uwagi i samoregulacji, lecz także może stać się katalizatorem pozytywnych przemian w funkcjonowaniu całej rodziny. 

Mindfulness jako wsparcie dla dzieci z ADHD 

Zmagania dzieci z ADHD z koncentracją, impulsywnością i nadpobudliwością mogą prowadzić do licznych trudności w codziennym życiu – zarówno dla nich samych, jak i dla ich rodzin. Szukając skutecznych metod wsparcia, coraz częściej zwracamy się ku praktykom opartym na uważności, znanej też jako mindfulness. Jakie korzyści może przynieść ten rodzaj treningu i dlaczego jest on tak cenny dla dzieci z ADHD? 

1. Spokój i regulacja emocjonalna 

Dzieci z ADHD często doświadczają intensywnych reakcji emocjonalnych. Ćwiczenia mindfulness uczą je, jak zauważać i nazywać własne emocje, a następnie reagować na nie w bardziej świadomy i zbalansowany sposób. Dzięki temu mogą lepiej radzić sobie z frustracją, złością czy smutkiem. 

2. Poprawa koncentracji 

Jednym z głównych objawów ADHD jest trudność z koncentracją. Regularne ćwiczenia uważności uczą dziecka, jak skupić uwagę na jednym zadaniu i minimalizować rozproszenia. Chociaż początki mogą być trudne, z czasem praktyka ta staje się coraz bardziej naturalna. 

3. Lepsza świadomość ciała 

Mindfulness kładzie duży nacisk na bycie obecnym w ciele. Poprzez różne ćwiczenia, jak choćby skupianie uwagi na oddechu czy na odczuciach w konkretnych częściach ciała. Dziecko uczy się rozpoznawania własnych 

wewnętrznych sygnałów, co może pomóc w lepszym zarządzaniu impulsywnością. 

4. Zmniejszenie poziomu stresu 

Stres jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka, ale dla dzieci z ADHD może być on szczególnie obciążający. Praktyki mindfulness uczą, jak radzić sobie ze stresem, pozwalając na osiągnięcie większego wewnętrznego spokoju i relaksu. 

5. Rozwijanie samoświadomości 

Mindfulness pomaga dzieciom z ADHD zrozumieć siebie lepiej, rozpoznawać własne potrzeby i reakcje. To nieocenione narzędzie w procesie samorozwoju i budowania pozytywnego obrazu siebie. 

Mindfulness nie jest magicznym lekarstwem, ale narzędziem, które z czasem przynosi coraz większe korzyści. Dla wielu rodzin dzieci z ADHD stało się to wsparciem, które pomogło w zrozumieniu i zaakceptowaniu wyzwań związanych z tym zaburzeniem, a jednocześnie wzbogaciło ich życie o nową jakość relacji i większą harmonię. 

Jak wprowadzić mindfulness do życia dziecka z ADHD? 

Zanim wprowadzisz mindfulness, ważne jest, aby zrozumieć, na czym polega ADHD i jakie są jego objawy. Dzieci z ADHD często mają trudności z koncentracją, impulsywnością i nadmierną aktywnością, co może wpłynąć na ich zdolność do skupienia się podczas praktyki mindfulness. 

Zacznij od prostych ćwiczeń oddechowych. Ucz dziecko, jak skupić się na swoim oddechu, wchodzącym i wychodzącym, pomagając mu zauważyć różne aspekty oddychania, takie jak temperatura powietrza czy ruch klatki piersiowej. 

Dzieci z ADHD mogą mieć trudności z długotrwałym skupieniem uwagi, dlatego zacznij od krótkich sesji, które można stopniowo wydłużać. 

Używaj interaktywnych ćwiczeń, takich jak skanowanie ciała, w którym dziecko skupia się na różnych częściach ciała, zaczynając od czubka głowy aż po palce u stóp. 

Aktywności, takie jak uważne chodzenie boso, mogą być wspaniałym sposobem na ćwiczenie mindfulness. Dzieci z ADHD mogą korzystać z ruchu jako formy uważności, skupiając się na swoich odczuciach podczas chodzenia czy innych form ruchu. 

Zachęcaj dziecko do korzystania z wszystkich zmysłów. Może to być słuchanie dźwięków wokół, czucie różnych tekstur czy próbowanie różnych smaków podczas jedzenia. 

Wprowadź mindfulness do codziennych rutyn, takich jak mycie zębów czy jedzenie posiłku.  

Istnieje wiele zasobów dostosowanych dla dzieci, które pomagają w nauce mindfulness, w tym książki i aplikacje. "Wdzięcznik" może być jednym z takich narzędzi, które pomogą w wprowadzeniu tej praktyki. 

Dzieci z ADHD mogą potrzebować więcej czasu i wsparcia w nauce mindfulness. Ważne jest, aby być cierpliwym, wspierającym i dostosowywać praktyki do indywidualnych potrzeb dziecka. 

Wprowadzenie mindfulness do życia dziecka z ADHD może początkowo wymagać cierpliwości i spójności, ale korzyści, takie jak zwiększone skupienie, lepsza samoregulacja i ogólne poczucie spokoju, są tego warte. 

Ćwiczenia dla dzieci z ADHD- trening uważności dla dzieci z ADHD 

Dzieci z ADHD często mają trudności z koncentracją uwagi. Ćwiczenia pomagające w skupieniu i kontrolowaniu uwagi mogą przynieść korzyści w codziennych działaniach, nauce i interakcjach społecznych. Oto kilka ćwiczeń, które mogą wspomóc koncentrację uwagi dzieci z ADHD: 

• Dotykowe eksploracje 

Dajcie dziecku różne przedmioty do trzymania (np. kamień, piórko, kawałek materiału). Proście, aby opisało ich teksturę, temperaturę i kształt. Pomaga to skupić uwagę na zmysłach. 

• Balansowanie 

Dziecko staje na jednej nodze, próbując utrzymać równowagę jak najdłużej. Można to utrudnić, rzucając piłeczką lub prosząc, aby dotknęło przeciwnego kolana. 

• Wędrówka po linii 

Naklej na podłogę długą linię z taśmy klejącej. Proś dziecko, aby chodziło po tej linii, utrzymując równowagę. 

• Posłuchaj i zrób 

Daj dziecku serię prostych poleceń, które musi wykonać w określonej kolejności (np. "Dotknij nosa, potem skocz dwa razy, na końcu klaśnij w dłonie"). 

• Ćwiczenia oddechowe 

Poproś dziecko, aby wzięło głęboki oddech nosem, licząc do 3, a potem wydychało powoli przez usta, licząc do 5. 

• Poszukiwanie skarbów 

Ukryj kilka drobnych przedmiotów w pokoju. Daj dziecku listę przedmiotów do znalezienia. 

• Zabawy z piaskiem kinetycznym 

Piasek kinetyczny może pomóc w relaksie oraz koncentracji. Poproś dziecko, aby tworzyło różne kształty lub wzory. 

• Puzzle i układanki 

Zachęć dziecko do składania puzzli lub innych układanek, które wymagają skupienia. 

• Zabawy rytmiczne. 

Uderzaj w bęben lub klaskaj w dłonie, tworząc prosty rytm. Proś dziecko, aby powtórzyło ten sam rytm. 

• Zadania z pamięcią 

Pokaż dziecku kilka przedmiotów na tacy, po czym zakryj je i poproś, aby wymieniło wszystkie z pamięci. 

• Ćwiczenia z taśmą na podłodze 

Naklej na podłodze długą linię z taśmy klejącej. Proś dziecko, aby chodziło dokładnie wzdłuż tej linii, skupiając się na każdym kroku. 

• Czytanie ze zrozumieniem 

Przeczytaj dziecku krótki fragment tekstu, a następnie zadawaj pytania dotyczące przeczytanego fragmentu. Możesz też prosić, aby podczas czytania zaznaczało ważne fragmenty kredką. 

• Ćwiczenia oddechowe 

Wspólne głębokie oddychanie, skupiając się na każdym wdechu i wydechu. Możesz użyć balonika lub piórka, które dziecko ma unosić oddechem. 

• "Chmura myśli" 

Proś dziecko, aby wyobraziło sobie chmurę nad głową, a następnie umieszczało na niej swoje myśli, uczucia i odczucia. Pomaga to w zrozumieniu i oddzieleniu się od własnych impulsów. 

• "Czujniki w stopach" 

Zachęć dziecko, aby skupiło się na odczuciach w stopach podczas chodzenia. To ćwiczenie na koncentrację uwagi jest szczególnie korzystne dla dzieci z ADHD. 

Pamiętaj, że kluczem do skuteczności tych ćwiczeń jest regularność i cierpliwość. Warto również dostosować je do indywidualnych potrzeb i zainteresowań dziecka. Ważne jest, aby ćwiczenia były dla malucha źródłem radości, a nie kolejnym obowiązkiem. Pamiętaj, aby dostosowywać poziom trudności ćwiczeń do wieku i możliwości dziecka oraz zachęcać je pozytywnymi słowami i nagrodami za dobre wykonanie zadań. Konsekwencja i regularność w praktykowaniu tych ćwiczeń są kluczem do postępów w koncentracji uwagi. 

Podsumowanie 

Praktykowanie mindfulness może pomóc w poprawie koncentracji, redukcji stresu i lepszym radzeniu sobie z trudnymi emocjami - wszystko to kluczowe obszary dla dzieci z ADHD.